Ο ΕΜΠΟΡΟΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ, των μαθητών Δόμβρου/Ryan, Σινόπουλου και Μιχαλάκου

Ο Μπασάνιο χρειάζεται 3000 δουκάτα για να ταξιδέψει στο Μπελμόντε όπου ζει η Πόρσια την οποία θέλει να παντρευτεί για να ξεπληρώσει τα χρέη του με την περιουσία της. Μιας και ο Μπασάνιο δεν έχει οικονομική δυνατότητα να πληρώσει 3000 δουκάτα ζητάει την βοήθεια από τον Αντόνιο ο οποίος είναι έμπορος. Αλλά ο Αντόνιο δεν μπορεί να δώσει τα λεφτά στον Μπασάνιο γιατί όλα του τα καράβια είναι σε εμπορικά ταξίδια , για αυτό ζητάει δάνειο από τον Σάυλοκ, έναν Εβραίο τοκογλύφο. Ο Σάυλοκ τους δανείζει τα λεφτά που χρειάζονται υπό έναν όρο :αν δεν του επιστρέψουν τα λεφτά σε 3 μήνες θα πάρει μια λίβρα σάρκας από τον οποιοδήποτε μέρος του σώματος του Αντόνιο. Δέχονται γιατί ο Αντόνιο είναι σίγουρος ότι μπορεί να ξεπληρώσει μέσα σε 3 μήνες το δάνειο. Έτσι ο Μπασάνιο μαζί με τον φίλο του τον Γραστάνιο ταξιδεύουν στο Μπελμόντε. Η Πόρσια όπως έκανε με κάθε μνηστήρα, δίνει την επιλογή στον Μπασάνιο να διαλέξει ένα από τα 3 κουτιά, από τα οποία μόνο ένα περιέχει τη φωτογραφία της Πόρσια με την οποία μπορούσες να την παντρευτείς.Ο Μπασάνιο επιλέγει το σωστό κουτί και παντεύτε την Πόρσια. Εντομεταξύ ο Αντόνιο μαθένει πως έχουν βυθιστεί όλα τα πλοία του και δεν μπορεί να πληρώσει τον Σάυλοκ. Αυτό το μαθένει ο Μπασάνιο και επιστρέφει στη Βενετία με τα διπλάσια λεφτά λόγο της καθυστέρησης του. Ο Σάυλοκ αρνείται λόγο προσωπικής αντιπαλότητας. Έτσι πάνε στο δικαστήριο. Εκεί οι δικαστές προσπαθούν να αλλάξουν την γνώμη του Σάυλοκ και να μην κόψει κομμάτι σάρκας του Αντόνιο. Οι δικαστές αποτυγχάνουν στις προσπάθεις τους και τα παρατάνε, μέχρι που φτάνει ένα γράμμα ότι θα έρθει ανώτατος δικαστής. Τότε εμφανίζεται η Πόρσια μεταμφιεσμένη ως πλήρως εκπαιδευόμενη δικαστής του ανώτατου δικαστή. Η μεταμφιεσμένη Πόρσια καταφέρνει με εξυπνάδα και πονηριά να κάνει τον Σάυλοκ να μην σκοτώσει τον Αντόνιο λέγοντάς του δεμ υπάρχει κάτι στο συμβόλαιο τους που να λέει ότι μπορεί να πάρει αίμα από τον Αντόνιο, άρα αν πάρει λίβρα σάρκας και χάσει έστω και ια σταγόνα αίματος ο Αντόνιο, ο Σάυλοκ θα καταδικαστεί σε θάνατο. Έτσι ο Σάυλοκ αλλάζει γνώμη και δεν κόβει την σάρκα του Αντόνιο, όμως και πάλι καταδικάζεται ο ίδιος σε φυλάκιση και η κόρη του να εκχριστιανιστεί.

“To bait fish withal” “Δόλωμα για ψάρια! Αν τίποτ' άλλο δεν ταίσει θα ταίσει την εκδίκησή μου! Μ' ατίμωσε, μου στέρησε μισό μίλλιο (δουκάτα), γέλασε με τις ζημιές μου, τα κέρδη μου χλεύασε, καταφρόνεσε το έθνος μου, χάλασε τις δουλειές μου, κρύωσε τους φίλους μου κι άναψε τους εχθρούς μου. Και ποιος ο λόγος; Επειδή είμαι Εβραίος. Δεν έχει μάτια ο Εβραίος; Δεν έχει χέρια, όργανα, διαστάσεις, αισθήσεις, πάθη; Το ίδιο φαί δεν τρώει, δεν πληγώνεται από τα ίδια όπλα, δεν παθαίνει τίς ίδιες αρρώστιες και δεν γιατρεύεται από τα ίδια φάρμακα δεν ζεσταίνεται και δεν κρυώνει από το ίδιο καλοκαίρι και τον ίδιο χειμώνα όπως κι ο Χριστιανός; Αν μας τρυπήσετε, δεν ματώνουμε; Αν μας γαργαλήσετε, δεν γελάμε; Αν μας δηλητηριάσετε, δεν πεθαίνουμε; και αν μας αδικήσετε, να μην πάρουμε εκδίκηση;! Αν όμοιοι είμαστε σε όλα τ' άλλα, και σ' αυτό θα σας μοιάσουμε! Αν ο Εβραίος αδικήσει Χριστιανό, ποια είναι η ταπείνωσή του; Η εκδίκηση! Κι αν ο Χριστιανός αδικήσει Εβραίο, ποιος πρέπει νά ΄ναι ο πόνος του σύμφωνα με το χριστιανικό παράδειγμα; Λοιπόν, η εκδίκηση! Την κακουργία που μου μαθαίνετε εγώ θα τηνε κάνω, κι όσο δύσκολο κι αν είναι, θα την καλυτερέψω γω τη διδαχή!”

Πρωτότυπο: To bait fish withal: if it will feed nothing else, it will feed my revenge. He hath disgraced me, and hindered me half a million; laughed at my losses, mocked at my gains, scorned my nation, thwarted my bargains, cooled my friends, heated mine enemies; and what’s his reason? I am a Jew. Hath not a Jew eyes? hath not a Jew hands, organs, dimensions, senses, affections, passions? fed with the same food, hurt with the same weapons, subject to the same diseases, healed by the same means, warmed and cooled by the same winter and summer, as a Christian is? If you prick us, do we not bleed? if you tickle us, do we not laugh? if you poison us, do we not die? and if you wrong us, shall we not revenge? If we are like you in the rest, we will resemble you in that. If a Jew wrong a Christian, what is his humility? Revenge. If a Christian wrong a Jew, what should his sufferance be by Christian example? Why, revenge. The villany you teach me, I will execute, and it shall go hard but I will better the instruction. ΑΝΑΛΥΣΗ Σ' αυτόν τον μονόλογο ο Σάυλοκ μιλάει για τον ρατσισμό και για το μίσος του προς τον Αντώνιο στον οποίο δάνεισε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό το οποίο δεν μπορεί ξεπληρώσει επειδή τα πλοία του βυθίστικαν. Η προϋπόθεση ήταν ότι αν ο Αντώνιο δεν μπορούσε να επιστρέψει τα χρήματα, ο Σάυλοκ θα έπερνε μια λίβρα σαρκάς από αυτόν. Ο Σάυλοκ αποκαλύπτει διαφορετικές πλευρές της προσωπικότητάς του. Φαίνεται να είναι ευαίσθητος και πληγωμένος από της προκαταλήψεις που έχουν πολλοί εναντίον του επειδή είναι εβραίος. Από την άλλη πλευρά δείχνει ότι είναι θυμωμένος και πρόθυμος να επιτεθεί σε χριστιανούς που υποττιμάνε την αξία του ως άτομο. Ο Σάυλοκ είναι ο πιο ζωντανός και αξέχαστος χαρακτήρας στο έργο. Είναι ο κύριος ανταγωνιστής του έργου αλλά λόγο του σπουδέου ρόλου που παίζει πολλοί πιστεύουν ότι είναι το πιο σημαντικό πρόσωπο στον έργο. Είναι πολύ εύκολο για πολλά άτομα να καταλάβουν τον πόνο του. Είναι ο πιο περίπλοκος χαρακτήρας και είναι δύσκολο να τον περιγραψουμε αλλά είναι ευκόλο να τον καταλάβουμε γιατί από όλους τους ανταγωνιστές που έχει δημιουργήσει ο Shakespeare δίχνει τα πιο έντονα συναισθήματα και είναι εύκολο γαι τον αναγνώστη/θεατή να τον λυπηθεί.

ΠΟΡΣΙΑ Η Πόρσια αποτελεί το τέλειο θηλυκό πρότυπο. Είναι εξαίσια όμορφη [όπως διαπιστώνουμε και από τα λόγια του Μπασάνιο], έξυπνη σε τέτοιο βαθμό που ξεπερνά τα δεδομένα της εποχής της [ένα στοιχειο που ορίζεται όμως σαν γυναίκεια πονηριά και όχι εξυπνάδα], τέλος είναι καλοκάγαθη όπως βλέπουμε όταν απορρίπτει τον πρίγκιπα του Μαρόκο το κάνει με ενθαρρυντικά λόγια. Εκείνη συμβολίζει το άπιαστο ιδανικό σε αυτό το έργο και έναν δυναμικό χαρακτήρα που δίνει φεμινιστικά μηνύματα πολύ πιο προχωρημένα από τις ιδέες της εποχής τη Πάνω από όλα όμως η Πόρσια είναι ερωτευμένη με τον Μπασάνιο. Προσφέρθηκε μάλιστα να του δώσει όλα τα υπάρχοντα της, χωρίς να το πολυσκεφτεί και να τον βοηθήσει τον φίλο του τον Αντόνιο. Αυτή η αγάπη φτάνει στα όρια της εμμονής καθώς βλέπουμε ότι η Πόρσια ακολουθεί τον Μπασάνιο μέχρι την Βενετία και ντύνεται σαν άντρας μόνο και μόνο για να τον βοηθήσει. Αυτός είναι ο λόγος που αργότερα θα εξοργιστεί που ο Μπασάνιο εξέφρασε μεγαλύτερη αγάπη προς τον φίλο του παρά σε αυτήν. Όμως ακριβώς επειδή είναι τόσο ερωτευμένη μαζί του άμεσως τον συγχωρει.

Κατά την διάρκεια ολόκληρου του έργου του Εμπόρου της Βενετίας παρατηρούμε το στοιχείο της μεταμφίεσης. Παραδείγματα αποτελούν ο Λορέντζο ο οποίος μεταμφιέζεται για να κλέψει την Τζέσικα την κόρη του Σάυλοκ καθώς και η Πόρσια για να φτάσει στο δικαστήριο. Όμως εκτός από αυτά τα εμφανή θέματα επίσης παρατηρούμε ότι μέσα σε όλο αυτό το έργο παίζει στο παρασκήνιο ένα καρναβάλι. Τι σημαίνει όμως το καρναβάλι για τη Βενετία; Το καρναβάλι αποτελεί ένας γιορταζμός που όχι μόνο παρακινεί τους ανθρώπους να μεταμφιέζονται –δηλαδή να αλλάζουν την εμφάνιση τους άρα και τον εαυτό τους αλλά έχει και στόχο την αλλαγή από το σύνηθες και τον ξεπέρασμα του εαυτού. Αποτελεί επίσης ένα βασικό στοιχείο της ιστορίας της Βενετίας αφού εκτελείται εδώ και αιώνες. Σε ένα βενετσιάνικο καρναβάλι το κύριο θέμα είναι η μάσκα. Μια μάσκα μπορεί να κρύψει την προσωπικότητα ενός ανθρώπου καθώς και την πραγματικότητα. Μήπως λοιπόν η μάσκα δεν καλύπτει μόνο αυτό που δεν θέλουμε να φανεί αλλά και την πραγματική αξία ενός ανθρώπου; Σε αυτή την περίπτωση θα λέγαμε πως η μάσκα είναι ο κόκκινος σκούφος που έπρεπε να φορούν οι Εβραίοι για την αποδοχή τους σε εκείνη τη χριστιανοκρατούμενη κοινωνία. Ο Σάυλοκ προσπαθεί να αποτινάξει αυτήν την μεταμφίεση που έχει επιβληθεί στους Εβραίους με τον περίφημο μονόλογο του και να δείξει ότι όλοι, Εβραίοι και Χριστιανοί από κάτω από τη μάσκα μας είμαστε άνθρωποι.

Ας αναλύσουμε τώρα την μεταμφίεση της Πόρσια. Μέσα από την μεταμφίεση της σε δικαστή διεκδικεί την θέση της στην ανδροκρατούμενη κοινωνία. Συμπερασματικά βλέπουμε ότι τον άνθρωπο συνήθως τον κρίνουμε από την όψη του, την εξωτερική εικόνα και μεταμφίεση. Αυτό ακριβώς προσπαθεί να αντιμετωπίσει η Πόρσια με την σκηνή με της διαλογής των κουτιών. « Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός» γράφει ο Σαίξπηρ και με αυτό θέλει να δείξει ότι η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από ότι φαίνεται.

ΠΗΓΕΣ: http://www.venicethefuture.com/schede/uk/324?aliusid=324 8:26 μμ 26/2/17 https://www.enotes.com/homework-help/discuss-theme-disguise-play-13219 5:15 μμ 22/3/17 https://www.cliffsnotes.com/literature/m/the-merchant-of-venice/character-analysis/portia 10:30 μμ 22/3/17 http://www.nosweatshakespeare.com/quotes/to-bait-fish-withal/ 7.05μμ 23/3/17 http://penseur1.blogspot.gr/2015/11/the-merchant-of-venice.html 6.20μμ 24/3/16 Ζωή Δόμβρου-Ryan Σοφοκλής Σινόπουλος Μιχάλης Μιχαλάκος